Laktoferyna – sposób na odporność?

W ostatnim czasie coraz częściej słyszymy o naturalnych sposobach na wzmocnienie naszej odporności. Zdrowa dieta, aktywność fizyczna, sen oraz odpowiednia suplementacja to klucz do zdrowia. Pisałam Wam o tym TUTAJ. Popularna staje się także suplementacja laktoferyną ze względu na szerokie spektrum działania w walce z infekcjami.  Przypisuje się jej właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze, antywirusowe, immunomodulacyjne, przeciwnowotworowe oraz wiele innych. Czym zatem jest laktoferyna, skąd się bierze i jakie ma działanie? Czy rzeczywiście to panaceum na całe zło? Odpowiedzi znajdziecie poniżej 😉

 

Czym jest laktoferyna?

Laktoferyna nazywana jest “białkiem  multipotencjalnym”, a dodatkowo uważana za najbardziej wartościowe, jakie występujące w ludzkim mleku. Przede wszystkim należy podkreślić, że jest ona naturalnie wydzielana przez nasz organizm. Znajdziemy ją głównie w siarze (pierwszym mleku matki po urodzeniu dziecka) oraz mleku. W mniejszym stężeniu występuje w ślinie, łzach, nasieniu, śluzie, czyli wszędzie tam, gdzie trzeba szybko zapewnić obronę przeciwdrobnoustrojową. Dla porównania zawartości, w siarze znajduje się około siedmiu razy więcej laktoferyny niż w mleku w późniejszym okresie laktacji!

 

Skąd pochodzi nazwa – laktoferyna?

Nazwa ‘laktoferyna’ jest złożona, pochodzi z łacińskiego języka, gdzie “lac” oznacza mleko/“lacto” – mleczny, ponieważ białko wyodrębniono po raz pierwszy z mleka.  “Feryna” powstała od łacińskiego ferrum – żelazo, gdyż cechuje ją wysokie powinowactwo do żelaza.

 

Bezpieczeństwo laktoferyny

Różnorodność pełnionych funkcji laktoferyny jest niezwykle interesująca. Jednocześnie wykazuje brak toksyczności, co oznacza, że jest białkiem bezpiecznym i może być stosowana w ramach suplementacji już od 1 dnia życia u niemowląt. Dlatego też laktoferyna, która jest dostarczana wraz z mlekiem matki stanowi dla organizmu noworodka kluczową linię obrony przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.

 

Właściwości i działanie laktoferyny

Intensywne wsparcie układu odpornościowego

Laktoferyna to białko, które jest odpowiedzialne za regulację odpowiedzi odpornościowej organizmu. Dlatego też przypisuje się jej rolę immunostymulacyjną, wspierającą w dużym stopniu funkcjonowanie układu odpornościowego. Jednym z mechanizmów jej działania jest wychwytywanie i wiązanie żelaza w organizmie. Tym samym utrudnia ona dostęp bakteriom do jonów metalu, który jest kluczowy do ich wzrostu i rozwoju. Białko to blokuje więc drobnoustrojom patogennym rozmnażanie, a dodatkowo wykazuje działanie bakteriobójcze. Brzmi świetnie! To wpływa na przypisanie laktoferynie działania stymulującego odporność. 

 

Jeśli walka z bakteriami, to i wirusami!

Podobnie hamujące działanie laktoferyna wykazuje dla wirusów – hamuje ona możliwość przyłączania się patogenów, dlatego też wirusy nie wnikają do wnętrza komórek. Działanie uniemożliwiające namnażanie bakterii oraz wirusów odnosi się do początków infekcji. A co jeśli jesteśmy już przeziębieni lub odczuwamy skutki złapanego wirusa? Spokojnie, badania wykazują, że już na etapie aktywnej infekcji laktoferyna wywiera działanie stymulujące układ odpornościowy. Tym samym odpowiedź immunologiczna jest szybsza i skuteczniejsza. Mówiąc krótko – to świetny sposób na walkę z chorobą, gdyż wirusy/bakterie są po prostu szybciej eliminowane z organizmu.

 

Wpływ na gospodarkę żelazową

Laktoferyna bierze udział w wielu procesach metabolizmu żelaza – reguluje jego wchłanianie w jelicie oraz transportuje je do tkanek magazynujących.

Jak już Wam wspomniałam, białko to może silnie wiązać jony żelaza. Tym samym to warunkuje jego udział w wielu przemianach żelaza w ustroju. Jest to szczególnie znaczące w początkowym okresie życia, mam tutaj na myśli okres noworodkowy. Laktoferyna wykazuje na tym etapie działanie ochronne oraz wpływające na rozwój dziecka. Potwierdzono w badaniach klinicznych, że laktoferyna ma rewelacyjny wpływ na przyswajanie żelaza z dietą. Co więcej, dostosowuje je do aktualnych potrzeb organizmu — ułatwiając (w przypadku niedoborów) lub ograniczając (w przypadku nadmiaru żelaza w organizmie) jego wchłanianie.

Takie działanie laktoferyny oczywiście odnosi się również do dorosłych. Aktualne badania pokazują, że suplementacja odpowiednich dawek laktoferyny może być skuteczna w przypadku leczenia anemii, czyli niedokrwistości z niedoboru żelaza. Stan taki często jest zauważalny u kobiet w ciąży, dlatego też z uwagi na brak toksyczności laktoferyny, suplementacja wydaje się świetnym rozwiązaniem.

 

 

Laktoferyna porządkuje Twój mikrobiom

Jak wiemy, antybiotykoterapia zaburza mikrobiotę jelitowa wprowadzając ją w stan dysbiozy, tym samym obniżając odporność organizmu. Na szczęście coraz częściej bada się wpływ laktoferyny na regulację mikrobioty jelitowej. Tym samym w sytuacjach przerostu niepożądanych bakterii jelitowych, wywołanych przyjmowaniem antybiotyków, białko to ma wpływ na przywrócenie poziomu niektórych bakterii oraz (bardzo istotny dla naszej odporności) wzrost szczelności nabłonka jelitowego.

 

Czy warto suplementować laktoferynę?

Nadchodzący okres jesienno-zimowy będzie od nas wymagał szczególnej troski o odporność. Choć istnieje wiele innych naturalnych sposobów wspomagających walkę z bakteriami i wirusami, to nawet przy zachowaniu zdrowej, zbilansowanej diety laktoferyna coraz częściej jest wskazywana jako stały element suplementacyjny, szczególnie dla osób o obniżonej odporności, dzieci oraz osób starszych.

 

Wykorzystanie laktoferyny

Prócz wspomnianych suplementów diety laktoferyna jest wykorzystywana jako dodatek do żywności funkcjonalnej oraz w środków higienicznych, które są już dostępne na naszym rynku. Badania nad białkiem są cały czas prowadzone, gdyż ma ono ogromny potencjał działania i zostanie niewątpliwie wykorzystane w profilaktyce oraz leczeniu wielu schorzeń np. o podłożu zapalnym.

 

Podsumowanie

Laktoferyna to multifunkcjonalne białko występujące w wielu narządach i komórkach człowieka, a także w wydzielinach takich jak łzy czy ślina. W największym stężeniu występuje ona w siarze, czyli pierwszym mleku ssaków, dlatego szczególnie istotna jest w okresie noworodkowym. Aktualne badania pokazują, że ma ogromny potencjał działania w kierunku odpornościowym. Co więcej, reguluje w organizmie poziom żelaza, a także ma bardzo pozytywny wpływ na mikrobiotę, szczególnie po okresie antybiotykoterapii. Zdecydowanie mogę Wam polecić korzystanie z laktoferyny, jako naturalny sposób na poprawę odporności. Oczywiście pamiętajcie o zdrowej diecie jako podstawie, a dodatkowo już dziś dopiszcie laktoferynę do listy must have preparatów w walce z infekcjami!

 

Bibliografia:

1. Baker E.N., Baker H.M. A Structural Framework for Understanding the Multifunctional Character Of Lactoferrin, Biochimie. 2009, 91 (1), 3–10.
2. Bellés  A., Aguirre-Ramírez D., Abad I., Parras-Moltó M., Sánchez L., Grasa L. Lactoferrin modulates gut microbiota and Toll-like receptors (TLRs) in mice with dysbiosis induced by antibiotics. Food Funct. 2022 May 23;13(10), 5854-5869.
3. Gajda-Morszewski P., Śpiewak K. Laktoferyna – białko multipotencjalne. Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ Nauki Ścisłe, (10)1/2015), 177-188.
4. González-Chávez S.A., Arévalo-Gallegos S., Quintín R.C. Lactoferrin: structure, function and applications. International Journal of Antimicrobial Agents. Volume 33, Issue 4, April 2009, Pages 301.e1-301.e8.
5. June D., Konstantin A.T.,  Lumbanradja  L.A., Aryani A., Hengky A. Lactoferrin as treatment for iron-deficiency anemia in children: a systematic review. Turk J Pediatr. 2023;65(4):543-554.
6. Kell D.B., Heyden E.L., Pretorius E. The Biology of Lactoferrin, an Iron-Binding Protein That Can Help Defend Against Viruses and Bacteria. Front Immunol. 2020 May 28;11:1221.