Dieta w chorobie Hashimoto – praktyczne wskazówki
Wzrost masy ciała pomimo stosowania diety, częste zmiany nastroju, ciągłe uczucie zimna i senność. Znasz te problemy? Powyższe objawy mogą świadczyć o występowaniu choroby Hashimoto, która staje się coraz częstszym problemem zdrowotnym naszych czasów. Na szczęście istnieje kilka sprawdzonych sposobów, które pomagają w walce z tymi dolegliwościami. Jednym z nich jest odpowiednio dobrana dieta.
Choroba Hashimoto – definicja
Choroba Hashimoto stanowi jedną z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy. Występuje ona znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Obok cukrzycy typu 1 czy reumatoidalnego zapalenia stawów należy do grupy chorób autoimmunologicznych, w których nasz organizm wytwarza przeciwciała przeciwko własnym komórkom i tkankom, atakując je. W wyniku tego procesu dochodzi do zapalenia i stopniowego uszkodzenia danego narządu. Dzieje się tak również w przypadku choroby Hashimoto, gdzie układ immunologiczny uznaje własne komórki tarczycy za obce i zaczyna wytwarzać przeciwciała przeciwko białkom produkowanym przez tarczycę: anty-TPO (przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej) i przeciwciała anty-TG (przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie). Powstające przeciwciała powodują uszkodzenie komórek tarczycy i upośledzają wytwarzanie hormonów przez ten gruczoł. Przyczyny rozwoju choroby nie są do końca poznane.
Objawy i diagnostyka
Zacznę od tego, że nie u wszystkich osób objawy choroby występują. Ponadto pojawiające się objawy są niespecyficzne, co dodatkowo może utrudnić rozpoznanie choroby.
Do najczęstszych objawów Hashimoto należą:
– sucha i szorstka skóra;
– łamliwość paznokci;
– wypadanie włosów;
– obrzęki;
– senność;
– spadek ciśnienia;
– ciągłe uczucie zmęczenia;
– spadek i wahania nastroju;
– zaparcia;
– wzrost masy ciała.
Dieta w chorobie Hashimoto
Jeśli masz już zdiagnozowaną chorobę Hashimoto pamiętaj, że ważnym elementem Twojego procesu leczenia powinna być odpowiednio dobrana dieta. Prawidłowo zbilansowany jadłospis wspomaga proces leczenia i znacząco łagodzi objawy choroby. Dieta może ponadto ułatwić utrzymanie właściwej masy ciała i wyciszyć proces zapalny. Należy jednak pamiętać, że najważniejszym elementem terapii jest unormowanie poziomu hormonów poprzez stosowanie odpowiedniego leczenia farmakologicznego.
Poniżej przedstawiam Wam kilka wskazówek dietetycznych, które pomogą Ci w walce z chorobą:
-
Przejdź na dietę redukcyjną.
W przypadku współwystępującej nadwagi lub otyłości, obniżenie wartości kalorycznej diety pomoże Ci utrzymać prawidłową masę ciała. Z drugiej strony należy pamiętać, że zbyt wysoki deficyt energetyczny zamiast pomóc może Ci zaszkodzić prowadząc do upośledzenia działania tarczycy i układu immunologicznego.
-
Spożywaj 5 posiłków dziennie.
Ważnym elementem prawidłowo dobranej diety jest regularność spożywanych posiłków. Najlepszym dla Ciebie wyborem będzie spożywanie 5 posiłków dziennie. Pamiętaj, że ostatni posiłek powinien być spożywany nie później niż 2-3 godziny przed snem. Taki rozkład energii w ciągu dnia uchroni Cię przed obniżeniem tempa przemiany materii.
-
Ogranicz spożycie węglowodanów. Wybieraj węglowodany złożone.
Z uwagi na często występujące u pacjentów z chorobą Hashimoto zaburzenie homeostazy glukozy i insuliny zaleca się ograniczenie podaży węglowodanów. Wybierać natomiast należy głównie węglowodany złożone bogate w błonnik pokarmowy. Pamiętaj, że odpowiednia podaż błonnika usprawni pracę Twoich jelit i pomoże Ci w walce z zaparciami. Równie ważne jest wybieranie węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym, co pomoże zapobiec gwałtownym wahaniom glukozy we krwi po posiłku. Ograniczeniu natomiast powinny podlegać produkty będące źródłem cukrów prostych (np. ciasta, ciasteczka, cukierki i inne słodycze).
-
Zwiększ ilość białka w diecie.
W porównaniu do innych składników odżywczych na metabolizm białka organizm zużywa większe ilości energii co może być szczególnie korzystne dla osób z chorobą Hashimoto. Pamiętaj również, że aminokwasy, takie jak tyrozyna są niezbędne do syntezy hormonów tarczycy. Wybieraj głównie białko pełnowartościowe, pochodzenia zwierzęcego. Źródłem białka w Twojej diecie powinny być: chude mięso, ryby oraz jaja.
-
Unikaj diet niskotłuszczowych. Zwiększ spożycie kwasów omega-3.
Pamięta, że w przypadku choroby Hashimoto nie jest zalecana dieta niskotłuszczowa, ponieważ może ona upośledzać wchłanianie witamin i zaburzać pracę układu odpornościowego. W przypadku niedoczynności tarczycy należy zwracać uwagę nie tylko na ilość, ale również na jakość spożywanego tłuszczu. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 zmniejszają proces zapalny. Ponadto zwiększają wrażliwość tkanek na działanie hormonów. Dobrym źródłem kwasów tłuszczowych o działaniu przeciwzapalnym są przede wszystkim tłuste ryby morskie, olej lniany, orzechy włoskie i awokado. Ogranicz natomiast spożycie kwasów tłuszczowych nasyconych i tłuszczów zwierzęcych. Wybieraj głównie tłuszcze roślinne.
-
Zadbaj o odpowiednią podaż jodu.
Jod jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Z drugiej strony jego nadmiar może nasilać objawy choroby i proces autoagresji. Dlatego ważne jest zachowanie właściwej równowagi w spożywaniu tego składnika mineralnego. Do produktów bogatych w jod należą: ryby morskie, owoce morza, niektóre wody mineralne oraz sól kuchenna (jodowana).
-
Zwiększ spożycie selenu.
Selen obok jodu to kolejny pierwiastek niezbędny do właściwej pracy tarczycy. Jest on składnikiem enzymu, który bierze udział w przekształcaniu hormonu T4 do T3, ponadto łagodzi proces zapalny. Selen posiada również właściwości antyoksydacyjne. Do produktów bogatych w selen należą: orzechy brazylijskie, ryby, owoce morza oraz jaja.
-
Żelazo – składnik mineralny niezbędny w diecie osób z chorobą Hashimoto.
Żelazo to kolejny, istotny element diety osób z niedoczynnością tarczycy. Stanowi składnik peroksydazy jodującej – enzymu biorącego udział w syntezie hormonów tarczycy. Niedobór żelaza powoduje zahamowanie wytwarzania hormonów oraz przyczynia się do zwiększonego wydzielania TSH. Z powyższych względów osoby z chorobą Hashimoto powinny zwrócić szczególną uwagę na wzbogacenie diety w ten pierwiastek. Jako dobre źródło żelaza polecić mogę: czerwone mięso, wątróbkę, żółtko jaj oraz zielone warzywa liściaste.
-
Pamiętaj także o cynku.
Przeprowadzone do tej pory badania wykazały, że wraz z obniżaniem się stężenia cynku w surowicy krwi rośnie miano przeciwciał przeciwtarczycowych. Cynk jest składnikiem białek receptorowych T3, a więc jego niedobór wpływa na upośledzone wiązanie tego hormonu, co następnie przekłada się na obniżone stężenie hormonów tarczycy. Ponadto niewystarczająca ilość cynku w organizmie powoduje obniżenie tempa metabolizmu hormonów. Do polecanych źródeł pokarmowych cynku należą m.in.: produkty pełnoziarniste, mięso i jaja.
-
Rozważ suplementację witaminy D.
U pacjentów z chorobą Hashimoto często spotyka się niedobory witaminy D. Z tego względu chociażby warto rozważyć stosowanie suplementacji tej witaminy. Wprawdzie witamina D może powstawać w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego, ale w okresie od września do kwietnia ilość promieni słonecznych docierających do naszej szerokości geograficznej jest zbyt mała, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na tę witaminę. Niestety produkty spożywcze są zwykle ubogie w witaminę D. Jednym dobrym źródłem tej witaminy są tłuste ryby morskie.
-
Nie zapominaj o antyoksydantach.
Pamiętaj, że witaminy takie jak: witamina C, E i karotenoidy posiadają właściwości antyoksydacyjne, które mogą złagodzić toczący się w organizmie proces zapalny. Z tego względu należy pamiętać o ich odpowiedniej podaży również u osób z chorobą Hashimoto. Najprostszym sposobem na pokrycie zapotrzebowania na witaminy jest stosowanie urozmaiconej diety. Pamiętaj, że im bardziej kolorowy będzie Twój talerz, tym potencjalnie mniejsze ryzyko niedoborów pokarmowych.
-
Zrezygnuj z nabiału.
Ze względu na podłoże immunologiczne choroby Hashimoto i stan zapalny toczący się w organizmie zastosowana dieta powinna mieć charakter przeciwzapalny i eliminujący potencjalne alergeny pokarmowe. W przypadku produktów mlecznych warto wnikliwie obserwować reakcje organizmu po ich spożyciu ze względu na ich możliwe właściwości alergizujące. Jeśli zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy po spożyciu mleka krowiego, rozważ jego eliminację z diety. W zamian wprowadź do swojego menu napoje roślinne (np. ryżowy, migdałowy, kokosowy).
-
Rozważ eliminację glutenu.
U osób z chorobą Hashimoto często spotyka się nietolerancję glutenu. Przeprowadzone badania wykazały ponadto, że dieta bezglutenowa może korzystnie wpływać na przebieg choroby, poprzez łagodzenie procesów zapalnych toczących się w organizmie. Przyczyną tego stanu jest fakt, że gliadyna (jedna z frakcji glutenu) ma bardzo podobną budowę do tkanki tarczycowej. Z tego względu w niektórych przypadkach po spożyciu glutenu organizm może wytwarzać przeciwciała przeciwko gliadynie. Niestety przeciwciała te mogą atakować również tarczycę. Dlatego zaobserwuj, jak reaguje Twój organizm po spożyciu produktów z udziałem pszenicy, żyta, jęczmienia czy owsa. Jeśli zauważysz u siebie jakieś dolegliwości warto rozważyć przeprowadzenie diagnostyki w kierunku celiakii i eliminację glutenu z diety.
-
Uwaga na soję.
Przeprowadzone badania wykazały, że u chorych z niedoczynnością tarczycy białko sojowe obniża istotnie absorpcję leków i powoduje konieczność zwiększenia ich dawki. Dlatego jeśli cierpisz na chorobę Hashimoto rozważ eliminację soi i jej przetworów ze swojego jadłospisu.
-
Co z warzywami kapustnymi?
Warzywa kapustne, takie jak kalafior, brokuły, brukselka, jarmuż są źródłem goitrogenów. Substancje te mogą wiązać się z jodem i przez to utrudniać syntezę hormonów tarczycy. Pocieszę Cię – nie ma konieczności całkowitej eliminacji warzyw kapustnych z diety. Gotowanie warzyw może znacznie zmniejszyć zawartość substancji wolotwórczych. Pamiętaj jednak, żeby warzywa gotować bez pokrywki.
-
Unikaj produktów wysokoprzetworzonych.
Twoja dieta powinna być oparta na produktach naturalnych, jak najmniej przetworzonych. Unikaj produktów zawierających szereg aromatów, barwników czy konserwantów.
A na koniec pamiętaj, że w przypadku choroby Hashimoto nie poleca się stosowania bardzo restrykcyjnych diet. Mogą one spowodować dodatkowe zaburzenie pracy tarczycy i układu odpornościowego, jak i również prowadzić do spowolnienia tempa metabolizmu.
Literatura:
- Asik M, Gunes F, Binnetoglu E, et al. Decrease in TSH levels after lactose restriction in Hashimoto’s thyroiditis patients with lactose intolerance. Endocrine. 2014;46:279-284.
- Fruzza AG, Demeterco-Berggren C, Jones KL. Unawareness of the effects of soy intake on the management of Congenital Hypothyroidism. Pediatrics. 2012;130:e699-e702.
- Krysiak R, Szkróbka W, Okopień B. The Effect of Vitamin D on Thyroid Autoimmunity in Levothyroxine-Treated Women with Hashimoto’s Thyroiditis and Normal Vitamin D Status. Exp Clin Endocrinol Diabetes. 2017;125:229-233.
- Liontiris MI, Mazokopakis EE. A concise review of Hashimoto thyroiditis (HT) and the importance of iodine, selenium, vitamin D and gluten on the autoimmunity and dietary management of HT patients. Points that need more investigation. Hell J Nucl Med. 2017;20:51-56.
- Przybylik-Mazurek E, Zagrodzki P, Kuźniarz-Rymarz S, Hubalewska-Dydejczyk A. Thyroid disorders-assessments of trace elements, clinical, and laboratory parameters. Biol Trace Elem Res. 2011;141:65-75.
- Tuhan H, Işık S, Abacı A, et al. Celiac disease in children and adolescents with Hashimoto Thyroiditis. Turk Pediatri Ars.2016;51:100-105.
Komentarze 22 komentarze
Dołącz do dyskusji…
Mi w walce z Hashimoto pomógł olejek z konopi
siewnych. Biorę 10%.Czuję się świetnie. Nie jestem senna. Poprawił mi się wygląd skóry. No i schudłam. Leczylam się na tarczyce 30 lat. Teraz dopiero po olejku widzę różnicę. Polecam.Kupuje olejek 10% że sprawdzonej polskiej firmy.
Witam
Bardzo proszę o podanie na maila prywatnego nazwy tego olejku i z jakiej firmy. Jest bardzo duży wybór i mam wątpliwości, który wybrać.
Od 30 lat mam Hashimoto.
Dziękuję i pozdrawiam.
Asia
Bardzo mi się podoba, że jest podane co jest wskazane, bez groźnego i autorytarnego tonu.
Choruję już bardzo długo i zawsze miałam problem z ułożeniem odpowiedniej diety – tutaj już potrzebna jest pomoc specjalisty. Ja udałam się do pracowni odżywiania naturalnego w Łodzi, gdzie ułożono mi nie tylko dietę, ale także pokazano, że z Hashimoto nie żyję się aż tak trudno 😉 od momentu pierwszej wizyty moje życie zmieniło się zdecydowanie na lepsze!
choruję od dawna, od kilku lat mam już niedoczynność tarczycy. Pół roku nie jadłam glutenu i moje tsh poszybowało w kosmos 🙁 także to kwestia bardzo indywidualna – co komu służy. Osobiście wydaje mi się, że we wszystkim potrzebny jest umiar, a nie – wyeliminowanie. Duzo zdrowia for all 🙂
A kiedy będzie dostępna dieta dedykowana dla osób z Hashimoto?
Anka, teraz czekamy na taki sam szczegółowy artykuł na temat insulinoopornosci ?
już jest 🙂 na blogu
Świetny artykuł! Jest w nim zawarte całe kompendium wiedzy o Hashimoto w zakresie diety i nie tylko.
Fajnie Ania że piszesz takie artykuły bo z tą jednostką chorobową styka się naprawdę wiele osób, a czytając Twoje artykuły czuje ze mogę na nich polegać i bazować na wiedzy którą nam przekazujesz?
Znam tę chorobę z autopsji, bardzo się cieszę, że i tu ten temat się pojawia. Oprócz diety bardzo ważny jest też sen, 8 godzin to minimum. Najważniejszą do tej pory lekturą na ten temat była dla mnie książka Izabelli Wentz, chorej na hashimoto doktor farmacji.
Mam pytanko czy przy Hashimoto jestem w stanie wyleczyć tylko i wyłącznie dobrą dietą czy musze przyjmować hormony?
Czy te wskazówki dotyczą tylko choroby Hashimoto, czy innych chorób tarczycy również?
Aniu zmagam się z hashimoto od 3 lat, niestety towarzyszy przy tym wzrost wagi. Przybyło mi ok 16 kg i nijak nie mogę się tego pozbyć. Regularne ćwiczenia ( 4-5 razy w tygodniu siłownia) nie dają żadnych rezultatów poza wyrobioną kondycją. Najgorsze jest to że kilka razy miałam blednie dobrane leki co mogło totalnie zaburzyć moje funkcjonowanie. Staram się jeść zgodnie z przykazem ale i tak nic z tego. Może jestem “trudnym przypadkiem”? Czy jesteś w stanie mi pomoc?
Mi już ręce opadają….
Przy chorobie hashimoto trzeba przede wszystkim zminimalizowac stres. Nieprzypadkowo lekarze uwazaja, ze to choroba ambitnych 🙂 druga sprawa to gospodarka cholesterolowa- przy tej chorobie cholesterol wywala w kosmos mimo odpowiedniej diety. Tu trzeba uwazac by nie przypaletala nam sie inna choroba…. Sen, ruch, zdrowe odzywianie i zero stresu :-))))
Dobry artykuł, a zasady diety którą stosuję przy Hashimoto od 5 lat są bardzo podobne do opisanyh tutaj (leki w najmniejszej dawce dopiero przepisane po 4 latach choroby, wcześniej nie było potrzeby). Wapń ogranicza absorbowanie tyroksyny, stąd nie jest zalecane spożywanie produktów bogatych w wapń przez pierwsze 4 godziny po przyjęciu leków (suplementy diety wskazane, ale ja jakoś staram się nadrabiać pochłaniając produkty bogate w wapń od południa 🙂 ). Pozdrawiam
Aniu,czy słyszałaś o teście na nietolerancję MRT? Co sądzisz? Może jednak foodscreen,sama już nie wiem…
JA MAM WSZYSTKIE WYMIENIONE OBJAWY A LEKARZE MI WMAWIAJĄ, ŻE JEST WSZYSTKO OK I MOGĘ JEŚĆ WSZYSTKO CO POPADNIE 😀 RĘCE JUŻ OPADAJĄ…
Mam tę chorobę zdiagnozowaną od kilku lat. Na pewno nabiał i gluten, tak jak mówi o tym artykuł Pani Ani, należy maksymalnie wyeliminować, a może uda się całkowicie? Myślę jednak, że bardzo ważna jest również obserwacja swojego organizmu. Po zrobieniu testu na nietolerancje pokarmowe, okazało się, że mój organizm nie toleruje m. in. orzechów laskowych, brazylijskich, migdałów, czego testy na alergię nie wykazywały. Lekarze rozkładali ręce i żaden nie potrafił wskazać przyczyny pojawiających się, coraz to większych swędzących i piekących plam na moim ciele, które zaczęły pojawiać się także na twarzy.
Od dwóch lat nie jem nabiału i glutenu (korzystam ze wspaniałych przepisów Pani Ani), jestem szczupła i czuję się doskonale. Oczywiście spożywam wit D3 i wit K2.
Pozdrawiam wszystkie Hashimotki
Teresa
Aniu,
Jak zawsze w punkt 🙂 To może teraz czas na połączenie Hashi i Insulinooporoność?
Masz na blogu o insulinoopornosci dieta ?
Ok, ale czasem jedno wyklucza drugie, myślę że koleżance chodziło o jedną dietę, odpowiadającą na oba te problemy
Dziękuję ci Aniu za ten artykuł to moja choroba i dziękuję za wskazówki. Miłego weekendu w Zakopanym ❤️❤️???