Słoneczna witamina

Witamina D to właściwie hormon, jej metabolity są syntetyzowane w nerkach, a krew transportuje je do tkanek i kości. Sprawuje funkcje regulacyjne we wszystkich tkankach i narządach. Jej aktywna forma przenika do jąder komórkowych i wpływa na materiał genetyczny. Ważność witaminy D dla funkcjonowania ludzkiego ustroju jest więc nie do przecenienia.

Na ogół kojarzymy tę witaminę jako związek potrzebny do prawidłowej mineralizacji kości, bo witamina D decyduje o gospodarce wapniowo – fosforowej. Jednak wapń i fosfor to nie tylko składniki kości, to również składowe wielu innych związków chemicznych i układów sygnalizacyjnych w komórce. Bez prawidłowego poziomu wapnia nie jest np. możliwy efektywny skurcz mięśni, w tym mięśnia sercowego.

Główne funkcje witaminy D:

• niezbędna do tworzenia kości
• wzmaga wchłanianie wapna i fosforu z żywności
• reguluje proporcje między wapniem i fosforem
• pobudza uwalnianie wapnia z kości
• utrzymuje poziom wapnia w osoczu

Niedobór witaminy D prowadzi do demineralizacji kości – osteoporozy. Jest groźny także dla układu odpornościowego i może sprzyjać rozwojowi chorób autoimmunologicznych. Niektórzy badacze utrzymują, że istnieje związek między niedoborem witaminy D, a zaburzeniami gospodarki wodno-tłuszczowej, co może skutkować m.in. cukrzycą.
Organizm, w którym jest za mało witaminy D uruchamia wydzielanie parathormonu (PTH) z gruczołów dokrewnych – przytarczyc. Tak więc jego podwyższony poziom nie musi oznaczać choroby tych gruczołów, ale po prostu niedobór witaminy D.

Na ogół potrafimy wyprodukować odpowiednią ilość witaminy D korzystając ze słońca. Wystarczy przecież wyeksponować 20% powierzchni ciała na pół godziny dziennie. Co ciekawe – tzw. opalanie się prowadzące do przyciemnienia skóry nie zwiększa poziomu witaminy D. Teraz jednak mamy zimę, w Polsce kąt padania promieni słonecznych jest tak nieduży, że wyklucza proces wytwarzania witaminy D.. Powinniśmy więc przyjmować ją w postaci suplementów, od września do kwietnia, a po 65. roku życia – przez cały rok. Ponieważ jest to witamina rozpuszczalna w tłuszczach kapsułkę przyjmujemy w trakcie posiłku zawierającego tłuszcz.

Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości skonsultujmy ewentualna suplementację witaminy D z lekarzem. Zaburzenia jej poziomu w ustroju moga bowiem mieć przykre skutki.
W żywności witamina D występuje śladowo, głównie w tranie, minimalne ilości są w ziarnach zbóż i olejach roślinnych. Zawierają ją tłuste ryby. Mleko i jego przetwory, a także produkty zbożowe są sztucznie wzbogacane w witaminę D.