Matcha – co warto o niej wiedzieć?

W ostatnim czasie coraz częściej mówi się o herbacie matcha. Można ją spotkać już w niemal każdej kawiarni 🙂 Nic dziwnego! Matcha wykazuje szereg prozdrowotnych właściwości, dlatego też postanowiłam dzisiaj przybliżyć Wam ten temat.

Czym jest matcha?

Matcha to tradycyjna japońska herbata. Występuje w formie proszku, który powstaje z wysuszonych i zmielonych liści zielonej herbaty. Proszek posiada piękny, intensywnie zielony kolor. Od zielonej herbaty różni się tym, że na około trzy tygodnie przed zbiorem liście są zacieniane, aby ochronić je przed promieniami słonecznymi. Dzięki temu proces wzrostu spowalnia, a w liściach wytwarza się większa ilość chlorofilu, przeciwutleniaczy i mikroskładników. Matcha przygotowywana jest z całych liści zielonej herbaty, dlatego zachowuje więcej substancji prozdrowotnych niż zwykła herbata.

Historia matchy w Japonii sięga XIII wieku, kiedy odkryto, że pomaga buddyjskim mnichom zachować koncentrację w trakcie wielogodzinnych medytacji. Jednak poza Azją stała się popularna dopiero w XXI wieku. Zainteresowanie matchą to zasługa wielu badań przeprowadzonych w ostatnich latach, które wskazują na pozytywne aspekty picia tej herbaty. To wszystko dzięki bardzo wysokiej zawartości dwóch polifenoli: L-teaniny i katechin EGCG.

Silny antyoksydant

Matcha wykazuje silne działanie przeciwutleniające (antyoksydacyjne), dzięki wspomnianym katechinom EGCG. Przeciwutleniacze zawarte w liściach herbaty neutralizują negatywne skutki oddziaływania wolnych rodników, które atakują zdrowe cząsteczki, przyczyniając się do rozwoju chorób układu krążenia, skóry czy oczu. Wolne rodniki są “wymiatane”, a organizm osiąga równowagę pomiędzy zawartością związków prooksydacyjnych i antyoksydacyjnych, niwelując stres oksydacyjny, który uszkadza komórki. Pod względem zawartości antyoksydantów jedna filiżanka matchy odpowiada aż 10 wypitym filiżankom zwykłego naparu z zielonej herbaty!

Działa przeciwnowotworowo

Katechiny EGCG dzięki właściwościom antyoksydacyjnym wykazują również działanie hamujące powstawanie komórek nowotworowych poprzez tłumienie enzymów pobudzających ich wzrost i aktywność. W jednym z badań zauważono, że suplementacja 600 mg katechin zawartych w zielonej herbacie zmniejszała rozwój raka prostaty. Przeciwnowotworowe działanie katechin wykazano również w powiązaniu z rakiem jelita grubego i jamy ustnej.

Wzmacnia układ odpornościowy

Katechiny zawarte w matchy mają także działanie antybakteryjne, antywirusowe i przeciwgrzybicze, dzięki czemu wzmacniają układ odpornościowy. Ponadto już jedna filiżanka tej herbaty jest dobrym źródłem witaminy A i C, potasu, wapnia, żelaza i cynku, co pomaga w uzupełnianiu niedoborów w organizmie i wspiera układ immunologiczny.

Wspomaga odchudzanie

Herbata matcha polecana jest osobom pragnącym zrzucić zbędne kilogramy. Zauważono, że jej picie przyspiesza proces spalania tłuszczu aż czterokrotnie. Ponadto, katechiny EGCG “podkręcają” metabolizm, co pozwala szybciej uporać się z nadmierną tkanką tłuszczową i regulują przemianę materii.

Redukuje stres i relaksuje

Kolejnym wartościowym składnikiem matchy jest L-teanina, czyli związek organiczny należący do aminokwasów niebiałkowych, który występuje przede wszystkim w liściach zielonej herbaty, ale również w mniejszych ilościach w grzybach. Teanina polecana jest szczególnie osobom z problemem napięcia nerwowego i uczuciem niepokoju, ponieważ obniża poziomu stresu i poprawia nastrój. Wykazano, że wpływa ona na aktywność fal mózgowych, wywołując uczucie relaksu i spokoju, nie powodując przy tym senności.

Zwiększa zdolność do uczenia się i poprawia pamięć

Teanina wykazuje korzystny wpływ na utrzymanie właściwego poziomu serotoniny i dopaminy  w organizmie, czyli substancji istotnych do utrzymania dobrego samopoczucia czy kreatywności. Serotonina i dopamina pełnią rolę neuroprzekaźników, przekazując informacje między komórkami nerwowymi. Ich odpowiedni poziom w organizmie reguluje ciśnienie krwi, odpowiada za chęć do działania, nauki i poznawania.

Jak wykorzystać matchę? 

Jeżeli zapoznaliście się już z głównymi korzyściami stosowania matchy to pewnie zastanawiacie się, jak można wykorzystać ją w kuchni? Pierwszym sposobem, jaki nasuwa się na myśl, jest przygotowanie napoju na bazie matchy.

Do przygotowania jej w tradycyjny sposób potrzebne są: chawan – miseczkę, chasen – bambusową miotełkę do roztrzepywania herbaty i chashaku – drewnianą łyżeczkę, jednak bez problemu poradzicie sobie również bez profesjonalnego sprzętu. Wystarczy wsypać łyżeczkę herbaty do szklanki i zalać wodą (100 ml, maksymalnie 80℃). Następnie wymieszać za pomocą spieniacza do mleka i uzupełnić wodą.

Matcha może być również dodawana do wypieków (ciastka, chlebek bananowy), lodów (dzieciaki oszaleją na punkcie ich zielonego koloru :), koktajli, smoothie bowl czy puddingów np. na bazie nasion chia.

Pamiętajcie, że ważne jest również odpowiednie przechowywanie matchy. Należy trzymać ją z dala od światła, wilgoci i ciepła. Można schować ją do szafki z herbatami, ale dobrym miejscem będzie też lodówka.

Matchę możecie od niedawna zakupić w sklepie Foods by Ann: TUTAJ 

Gorąco zachęcam Was do jej wypróbowania! 🙂

Bibliografia:

1. Baba Y, Inagaki S, Nakagawa S, Kobayashi M, Kaneko T, Takihara T. Effects of Daily Matcha and Caffeine Intake on Mild Acute Psychological Stress-Related Cognitive Function in Middle-Aged and Older Adults: A Randomized Placebo-Controlled Study. Nutrients. 2021 May 17;13(5):1700. 
2. Bettuzzi S, Brausi M, Rizzi F, Castagnetti G, Peracchia G, Corti A. Chemoprevention of human prostate cancer by oral administration of green tea catechins in volunteers with high-grade prostate intraepithelial neoplasia: a preliminary report from a one-year proof-of-principle study. Cancer Res. 2006 Jan 15;66(2):1234-40.
3. Kochman J, Jakubczyk K, Antoniewicz J, Mruk H, Janda K. Health Benefits and Chemical Composition of Matcha Green Tea: A Review. Molecules. 2020 Dec 27;26(1):85.
4. Mancini E, Beglinger C, Drewe J, Zanchi D, Lang UE, Borgwardt S. Green tea effects on cognition, mood and human brain function: A systematic review. Phytomedicine. 2017 Oct 15;34:26-37.
5. Unno K, Furushima D, Hamamoto S, Iguchi K, Yamada H, Morita A, Horie H, Nakamura Y. Stress-Reducing Function of Matcha Green Tea in Animal Experiments and Clinical Trials. Nutrients. 2018 Oct 10;10(10):1468.